Hełmy i osłony elektroizolacyjne
W miejscach gdzie występuje ryzyko porażenia prądem należy stosować hełmy o właściwościach elektroizolacyjnych. W europejskich przepisach istnieją następujące wymagania w tym zakresie:
- izolacja elektryczna 440V jest opcjonalna w normie EN 397 - w procedurze testowej hełm wypełniany jest wodą i częściowo zanurzany w zbiorniku z wodą. Po obu stronach hełmu umieszczane są elektrody i przy napięciu 1200V AC upływ prądu przez hełm musi być mniejszy bądź równy 1,2 mA. Hełm z otworami wentylacyjnymi nie może spełnić tej normy.
- norma EN 50365 - przewyższa EN397 definiując odporność hełmu na 1000V AC i 1500V DC. Badanie przebiega podobnie jak powyżej, ale napięcie testowe wynosi 5000V, a upływ prądu nie może przekroczyć 3,5mA. Dodatkowo przeprowadzany jest test wytrzymałości przy krótkim impulsie 10 000V, który hełm musi wytrzymać bez fizycznych zniszczeń. Przed testem hełm jest piaskowany i zanurzany w wodzie żeby symulować lekkie zużycie przy normalnym użytkowaniu. Tę normę mogą spełnić hełmy z otworami wentylacyjnymi, które na czas testu są zaklejane kitem elektroizolacyjnym.
Można też spotkać hełmy, których producenci gwarantują odporność na napięcie 20kV. Są one zwykle badane wg amerykańskiej normy ANSI Z89.1. Definiuje ona m. in. klasę E - elektryczną. Procedura testowa jest taka sama jak w normach europejskich, ale napięcie testowe wynosi aż 20 000 V przez minimum 3 minuty, a upływ nie może przekroczyć 9mA. Następnie prowadzony jest test wytrzymałościowy dla napięcia 30 000V.
Dużym zagrożeniem przy pracach pod napięciem jest wybuch łuku elektrycznego (ang. Arc Flash). Po kompletne informacje o tym jak powstaje i jakie są normy ochrony przed nim odsyłamy do osobnego artykułu o zwarciu łukowym, a tutaj prezentujemy jedynie film jak wygląda taki wybuch:
Jeżeli istnieje ryzyko wystąpienia łuku elektrycznego to należy stosować też łukochronną osłonę twarzy. Może być ona integralną częścią hełmu i po złożeniu chować się pod skorupą (np. Secra, Onyx) lub być doczepiana na zewnątrz i unosić się do góry (klasycznie jak w V-Gard, albo bardziej ergonomicznie jak w Pheos). Tu również są dwie normy europejskie:
- EN 166 oznaczenie "8" - otrzymują osłony spełniające wymagania takie jak: grubość minimalna 1,4mm, wykonanie z poliwęglanu, octanu celulozy lub propionianu celulozy, czy minimum 15cm wysokości. Wymagania te zostały ustalone na podstawie serii testów dla łuku o natężeniu 12kA, ale są aktualnie szeroko krytykowane za nieadekwatność do obecnej wiedzy. Spełnienie tych wymagań nie gwarantuje, że duża część promieniowania nie przejdzie przez osłonę i nie poparzy twarzy lub oczu. Proces certyfikacji osłony wg tej normy nie wymaga testów z rzeczywistym łukiem elektrycznym.
- GS-ET-29 - opracowana w Niemczech norma, wg której osłony na podstawie rzeczywistego testu pudełkowego są przypisywane do jednej z dwóch klas:
- 1 - chroniąca przed energią 135kJ/m2 - 3,2 cal/cm2 (4kA)
- 2 - chroniąca przed energią 423kJ/m2 - 10,1 cal/cm2 (7kA)
Dla lokalizacji, w których istnieje ryzyko wybuchu łuku o energii ponad 4cal/cm2 zalecane jest zakładanie pod kask kominiarki łukoochronnej. A dla naprawdę dużych energii konieczne są już specjalne kaptury, które zwykle mają zintegrowany hełm ochronny.
Źródła: