Do ochrony dróg oddechowych przy pracy w ciężkich warunkach możemy użyć środków ochronnych wielokrotnego użytku:

• półmaski - zwykle silikonowe, obejmujące nos i usta, np. 3M 7500,
• maski całotwarzowe - oprócz filtrowania powietrza do oddychania chronią one skórę twarzy i oczy poprzez szczelnie dopasowaną szybę poliwęglanową lub szklaną, np. 3M seria 6000.

W dalszej części artykułu będziemy używać słowa maska na określenie obu wariantów.

Maski są zwykle wykonane z silikonu, dzięki czemu dobrze przylegają i nie powodują reakcji alergicznych u większości osób. Mają regulowane paski, a w przypadku produktów marki 3M można w nich wymieniać niemal każdy element, który ulegnie zużyciu (taśmy, zawory i ich uszczelki, szyby). Jest to więc zakup, którego dokonuje się raz na dłuższy czas. Pracownik ma dobrze wyregulowaną i wygodną maskę, w której musi jedynie zmieniać pochłaniacze i filtry

Elementy filtrujące

Maska zawiera jedno lub dwa złącza bagnetowe, które pozwalają na połączenie elementów filtrujących od tego samego producenta. Elementy te dzielimy na:

• pochłaniacze - jak sama nazwa wskazuje pochłaniają one niebezpieczne gazy, dzielą się one na typy i klasy, które szerzej omówimy w następnym punkcie,
• filtry - chronią przed aerozolami, czyli cząsteczkami rozproszonymi w powietrzu w formie pyłów, dymów lub mgieł, dzielą się na klasy skuteczności
• filtropochłaniacze - fabrycznie zmontowany element zawierający pochłaniacz i filtr

Większość pochłaniaczy da się połączyć z filtrami za pomocą pokryw lub pierścieni. Są też systemy, w których pochłaniacz ma również złącze bagnetowe, do którego można doczepić filtr

Typy i klasy pochłaniaczy

W zależności od rodzaju gazów występujących w środowisku pracy stosować będziemy różne typy pochłaniaczy. Każdy z nich oznaczony jest inną literą i kolorem:

• A - kolor brązowy - do ochrony przed organicznymi parami i gazami, o temperaturze wrzenia powyżej 65°C,
• B - kolor szary - do ochrony przed nieorganicznymi parami i gazami, z wyjątkiem tlenku węgla,
• E - kolor żółty - do ochrony przed parami i gazami kwaśnym, w tym dwutlenkiem siarki
• K - kolor zielony - do ochrony przed amoniakiem i jego organicznymi pochodnymi

W zależności od skuteczności pochłaniacze dzielimy na klasy:

• 1 - do ochrony przed gazami lub parami o stężeniu objętościowym w powietrzu nie przekraczającym 0,1%
• 2 - do ochrony przed gazami lub parami o stężeniu objętościowym w powietrzu nie przekraczającym 0,5%

Otrzymujemy zatem podstawowe oznaczenia takie jak A1, A2, B1 itd. Pochłaniacze występują również w formie kombinacyjnej np. ABE1, ABEK2 (w tym wypadku klasa druga odnosi sie do wszystkich typów, inny zapis: A2B2E2K2)

Występują również filtropochłaniacze o specjalnych właściwościach:

• NO-P3 - do ochrony przed tlenkami azotu
• Hg-P3 - do ochrony przed rtęcią, np. 3M 6099

Klasy filtrów

Elementy przeciwpyłowe są klasyfikowane wg normy EN 149:2001 + A1:2009 tak jak półmaski jednorazowe:

• P1 - skuteczność filtracji 80%, można ich używać gdy stężenie szkodliwej substancji jest maksymalnie czterokrotnie wyższe niż Najwyższe Dopuszczalne Stężenie (4xNDS) wg uchwalonej normy
• P2 - skuteczność filtracji 94%, do 10xNDS
• P3 - skuteczność filtracji 97%, do 30xNDS

Wartości NDS można wygodnie sprawdzić na stronie CIOP

Półmaska wielorazowa na smog?

Choć nie jest to rozwiązanie często spotykane to półmaska wielokrotnego użytku sprawdzi sie też jako ochrona przed smogiem. Dzięki możliwości zamontowania pochłaniaczy typu E1 możemy się ochronić dodatkowo przed tlenkami siarki i azotu. Dodatkowo, nawet w przypadku niskich temperatur w takiej półmasce nie dochodzi do skraplania pary z wydychanego powietrza na powierzchni filtra tylko na gumie, którą łatwo wyczyścić co zmniejsza ryzyko rozwoju bakterii. Wadą tego rozwiązania pozostaje większy ciężar i trudniejsze przechowywanie przez brak możliwości złożenia półmaski.